Vicdan, önce ezilenlerin psikolojisi olarak
Niçe’nin diliyle ‘köle’, Türkçe’de 'kara vicdan' var olageliyor. Kara vicdan,
hocanın yüzmediği sularda gelişir çoğunlukla. Örnek olarak, çaresizlikten
sosyal güdük kalma ile vicdanlı olanları; hoca ilke ve değer v.s. ile
sorumluluk kıskacı olarak düşünüyor.
Vecd olarak vicdan, gündelik her şeyden
vazgeçebilecek insan emeği bence. Ve ömrü hayatımda böyle bir insan görmedim,
dahi duymadım.
Hoca benim de aklen katıldığım ‘vicdan, değil
eylem düşünce olarak dahi özgürlüğü öldür.’ fikrini savunuyor. Ama onu tercih
edilmiş hal sandığı, durum farklı.
İnsan, hele Anadolu insanı, hayatın enkazı içinde
gayri ihtiyari vicdanlı olur. Vicdanlı olmayı seçmek, gerçekten seçim ve büyük
yıkımdır. Doğanın yapısına uyumsuzluk olarak söndürülür v.s...
